Chi tiết bài viết

   Từ lâu, khi nhắc tới nông đặc sản của tỉnh Lào Cai mỗi dịp giáp tết, có một món không thể bỏ qua, đó là măng khô. Đây là sản phẩm thủ công của nhiều hộ gia đình ở các huyện Văn Bàn, Bảo Yên.

   Dù có giá tương đối đắt, nhưng nếu muốn mua nhiều, khách vẫn phải đặt trước vì sản phẩm làm ra không nhiều. Đặc biệt là các loại măng khô loại 1, nổi tiếng là ngon, được làm từ măng nứa, bát độ…

   Công phu và tỉ mỉ

   Nhìn những miếng măng khô đã cắt thành miếng, thơm mùi đặc trưng được gói kỹ trong túi nilon, ai cũng nghĩ làm đơn giản ấy mà – nhưng không phải vậy. Tuy hoàn toàn làm thủ công, nhưng tạo ra được sản phẩm măng khô ngon, đẹp mắt là cả một sự công phu, tỉ mỉ bất ngờ.

Theo người dân, loại măng khô ngon nhất là măng đc thu hái từ cây nứa.

   Bà Phạm Thị Lan, có mấy chục năm kinh nghiệm làm măng khô ở thôn 7, xã Long Khánh, huyện Bảo Yên cho biết, muốn có măng khô ngon để bán dịp tết, phải bỏ công rất nhiều. Thường là vào tháng 6 – 7 Âm lịch, người dân ở Long Khánh phải lên rừng đi lấy măng. Có nhiều loại măng có thể làm khô như măng mai, măng vầu, măng nứa, măng hốc, măng bát độ… Tuy nhiên, theo bà Lan, nếu nói đến đặc sản, ngon và đẹp nhất phải là măng nứa.

Măng nứa mầm sau khi được làm sạch đem phơi khô.

   Măng được chọn để làm khô phải là loại không non cũng không được già quá, đảm bảo độ thơm, ngon và vừa đủ dai khi thành phẩm. Sau khi đem về, măng được bóc lớp vỏ ngoài, làm sạch. Công đoạn tiếp theo là luộc măng. Theo bà Lan, luộc măng ngon cũng là cả một nghệ thuật, đòi hỏi sự tỉ mỉ, chính xác. Khi luộc, phải đợi nước sôi mới được bỏ măng vào nồi. Giữ lửa cháy đều, chừng 20 – 30 phút thì vớt măng ra ngâm vào nước lạnh. Nếu như luộc quá giờ, khi thành phẩm, măng sẽ bị ngả màu sẫm, không được đẹp mắt...

   Bà Lan khẳng định, với quy trình thủ công này, không cần dùng bất kỳ một loại hóa chất bảo quản nào, măng khô vẫn ngon và đẹp. Nếu bảo quản tốt, măng khô có thể để tới 2 năm vẫn ăn bình thường. “Với kinh nghiệm nhiều năm làm măng khô, tôi chỉ cần nhìn thoáng qua là biết là loại măng gì, có ngon không. Nhìn mặt măng là biết, phải có màu vàng tự nhiên. Tôi cũng từng gặp loại măng họ bán có ngâm thuốc bảo quản, khi sờ vào thấy măng mềm hơn, màu cũng ngả vàng tươi hơn.

Măng nứa mầm thành phẩm

   Anh Nông Văn Vỹ, thôn 3, xã Việt Tiến (cùng huyện Bảo Yên) cho biết, nhiều năm qua, gia đình anh có truyền thống làm măng khô bán cho khách dịp giáp tết. Mỗi năm, gia đình anh xuất bán khoảng 2 tạ măng khô. Do đó, anh phải mua lại măng tươi của các hộ trong xã để chế biến. Phải mất 17 – 18 kg măng tươi mới được 1 kg măng khô thành phẩm. Do lượng nguyên liệu đầu vào nhiều, anh Vỹ phải phân thành nhiều loại. Chính vì vậy, giá cả cũng đắt rẻ nhiều mức độ khác nhau. Nhưng ngon và đắt nhất vẫn là măng nứa khô miếng, loại 1. Ảnh Vỹ bảo, từ hồi biết làm măng khô bán tới giờ, năm nào cũng cháy hàng chứ chưa lo tới chuyện ế hàng. Khách hàng thường là người quen, có khi đặt liền cả tạ để đem đi biếu người thân, bạn bè.