Chi tiết bài viết

Tương ớt Mường Khương của HTX Hoa Lợi (TP. Lào Cai, tỉnh Lào Cai) được sản xuất theo công nghệ lên men cổ truyền nên vừa bảo đảm an toàn lao động, vừa giữ được màu sắc đỏ tươi, có vị rất cay, hương thơm nồng kèm chút vị chua đặc trưng của tương ớt.

Tương ớt Mường Khương là thương hiệu đặc sản của tỉnh Lào Cai nhưng HTX Hoa Lợi lại chính là nơi cho ra những sản phẩm đầu tiên, bắt tay vào xây dựng thương hiệu. Năm 2012, HTX Hoa Lợi liên kết với HTX Kinh doanh tổng hợp Mường Khương sản xuất tương ớt đặc sản. Đến nay, HTX đã có 17 đại lý cấp 1, cung cấp sản phẩm tương ớt đặc sản trong cả nước và xây dựng được vùng nguyên liệu ớt lên tới 50 ha, tập trung chủ yếu tại huyện Mường Khương, sản lượng chế biến 250 tấn sản phẩm/năm.

Tương ớt của ông thợ mộc

Người khởi xướng cho những chai tương ớt Mường Khương đầu tiên là ông Nguyễn Văn Dũng, quê gốc Hải Dương, lên Yên Bái lập nghiệp ngót một thập kỷ rồi năm 1991 lại ngược lên Lào Cai làm nghề gia truyền – thợ mộc. Khi vào Mường Khương làm công trình, thấy ớt, gạo nơi đây ngon, ông Dũng nghĩ ngay đến việc xây dựng thương hiệu.

Nguyên liệu chính để sản xuất ra chai Tương ớt Mường Khương là những quả Ớt Thóc tươi chín đỏ 

7 năm trời, ông phải tự nghiên cứu, đi hỏi những nhà khoa học hóa lý để tìm công thức chế biến tương ớt xem cho độ muối bao nhiêu là được, lượng nước hay các loại cân bằng nhau rồi thì làm thế nào để không bị mất màu...

Mới đầu thử nghiệm chỉ vài tấn, vài chục tấn, giờ là hàng trăm tấn tương ớt thành phẩm được sản xuất ra mỗi năm. Bà Nguyễn Thị Hồng Loan, vợ ông Dũng cũng là Giám đốc HTX Hoa Lợi cho biết: "Thương hiệu ớt cay đăng ký từ năm 2006, nhưng mãi đến năm 2012 mới cho ra sản phẩm tương ớt Mường Khương như bây giờ”.

Sau khi khảo sát thị trường, nhu cầu người tiêu dùng, HTX Hoa Lợi đã nghiên cứu, đưa ra 2 sản phẩm mới là tương ớt Mường Khương ít cay và đậu xị (sản lượng 150 tấn sản phẩm/năm). Cả hai sản phẩm mới đã được cơ quan chức năng kiểm định, đánh giá đạt chất lượng, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm. Riêng sản phẩm tương ớt đã được cấp giấy chứng nhận OCOP.

Phương pháp an toàn lao động

Để hướng đến xây dựng thương hiệu, sản phẩm bảo đảm uy tín trên thị trường, an toàn lao động (ATLĐ) cho người sản xuất, bảo đảm sức khỏe người tiêu dùng, HTX tổ chức vận động, hướng dẫn thành viên và người dân các biện pháp, quy trình kỹ thuật trồng ớt an toàn. Trong quá trình sản xuất, các thành viên và bà con sử dụng chế phẩm sinh học, phân hữu cơ, phân chuồng, hạn chế tối đa thuốc trừ sâu. Nguồn nước tưới được kiểm soát đảm bảo vệ sinh an toàn. HTX cũng sử dụng hỗn hợp tỏi ớt để phòng bệnh, thay cho việc sử dụng thuốc trừ sâu.

HTX Hoa Lợi sản xuất tương ớt theo công nghệ lên men cổ truyền nên bảo đảm an toàn lao động 

HTX cũng tích cực học hỏi từ những bí quyết lâu đời của người dân bản địa truyền lại, đồng thời áp dụng công nghệ khoa học - kỹ thuật mới vào chế biến nhằm tạo ra loại tương ớt mang hương vị đặc trưng, khác biệt với những địa phương khác.

Nguyên liệu chính để sản xuất ra chai Tương ớt Mường Khương là những quả Ớt Thóc tươi chín đỏ. Đây là loại ớt chỉ bé bằng đầu đũa và có 3 màu (khi xanh màu trắng, ương màu vàng, chín màu đỏ) được bà con trồng trên những vùng núi cao của huyện Mường Khương.

Ớt được kết hợp với tỏi củ, hạt rau thì là, hạt rau mùi, thảo quả, quế, rượu, muối, nước, hạt dổi... sau đó áp dụng công nghệ lên men cổ truyền nên vừa bảo đảm ATLĐ, vừa giữ được màu sắc đỏ tươi, có vị rất cay, hương thơm nồng kèm chút vị chua đặc trưng của tương ớt.

Sau khi nghiền, pha trộn, HTX đưa tương ớt vào trong các thùng và đậy nắp kín. Trong suốt quá trình chế biến, các dụng cụ luôn được vệ sinh sạch sẽ. Lao động làm việc cũng phải thực hiện các yêu cầu về ATLĐ như: khử trùng, trang bị đồ bảo hộ…

Đặc biệt, sản phẩm của HTX không sử dụng các chất phụ gia hóa học, bột màu làm nguy hại đến sức khỏe con người, mất ATLĐ cho người sản xuất. Nhờ quy trình sản xuất an toàn, HTX đã được Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm và xác nhận sản phẩm an toàn theo chuỗi.

Thu Huyền